با گذشت نزدیک به چهل سال از پیروزی انقلاب اسلامی نگاهی به گذشته و مقایسه آن با امروز نشان‌ دهنده عمق تحولی است که ملت ایران آن را تجربه کرده است. در این نوشته خواهیم کوشید داشته‌های ملت ایران پس از گذشت چهل سال از پیروزی انقلاب اسلامی در حوزه‌های مختلف از جمله «استقلال کشور»، «مردم‌سالاری و حاکمیت مردم‌»، «تولید علم و فناوری»، «پیشرفت‌های اقتصادی»، «آزادی» و «رشد معنویت» را با دوره پهلوی مقایسه کنیم تا مشخص شود کجا بوده‌ایم و امروز کجا ایستاده‌ایم.

استقلال کشور و عزت مردم
«استقلال» یکی از اصلی‌ترین شعارهای انقلاب اسلامی ملت ایران بود، مداخله گسترده کشورهای غربی در امور ایران تا به جایی در دوره پهلوی گسترش یافته بود که دیگر کسی منکر آن نبود. پهلوی خود در جلسات خصوصی از مداخلات گسترده غربی‌ها در امور ایران گلایه می‌کرد ولی در عیان دستورالعمل‌های رسیده از اربابان را جامه عمل می‌پوشاند، مروری بر خاطرات شخصیت‌ها و رجال عصر پهلوی خود موید این واقعیت است.

اسدالله علم نخست وزیر و وزیر دربار که خاطرات روزانه او چهره‌ای بدون روتوش از پهلوی ارائه می‌دهد می‌نویسد: «از مدت‌ها پیش شکایت داشته‌ام عمال بیگانه در دولت، بانک مرکزی، سازمان برنامه و بسیاری از وزارتخانه‌ها نفوذ کرده‌اند. شاه با این همه گزارش‌های اطلاعاتی که دریافت می‌کند، این حقیقت را نادیده می‌گیرد. این ما هستیم که تحت فشار قرار داریم نه طرف مقابل. وقتی خزانه خالی است چگونه می‌توانیم وارد جنگ اقتصادی شویم؟»

این بخش از خاطرات اسدالله علم به عیان نشان می‌دهد که خود رژیم پهلوی معتقد و اطلاع داشته است که عمال بیگانه در تمامی شئون کشور از دولت گرفته تا بانک مرکزی و سازمان برنامه نفوذ کرده و استقلال کشور در خطر جدی قرار گرفته است ولی به اطلاعاتی که دست او در این زمینه می‌رسید وقعی نمی‌گذاشت و از کنار آن به سادگی عبور می‌کرد.

خاطرات رجال پهلوی به عیان عمق وابستگی ایران به غرب در این دوره از تاریخ کشور را نشان می‌دهد، وابستگی در این دوره تا بدان حد طبیعی و عادی بود که روزنامه‌ها و مجلات نزدیک به حکومت در پاسخ به اعتراضات مردمی آن را توجیه می‌کردند، به عنوان نمونه مجله خواندنی‌ها در شماره ۱۳ تیر ۱۳۴۰ می‌نویسد:

«می‌گویند آمریکایی‌ها در تمام شئون سیاسی و اقتصادی و مالی ما مداخله می‌کنند، من کار ندارم به اینکه بیچاره آمریکایی‌ها بعد از هزار میلیون دلار وام و کمک به تصدیق خودمان، آیا باید حق این را داشته باشند که به اندازه یک دهم هم پیمان خشک و نم پس نده انگلیسی‌مان در کارها و یا لااقل در طرز خرج نظارت و به قول [منتقدان] مداخله داشته باشند یا نه؟»

یکی از مهمترین دستاوردهای سیاسی انقلاب اسلامی، فروپاشی نظام شاهنشاهی 2500 ساله‌ و تأسیس نظام سیاسی است که مردم در آن نقش برجسته ای دارند. نظام پادشاهی ریشه بسیاری از مفاسد و مشکلات بود؛ ویژگی ‌های شخص شاه، نحوه انتقال قدرت در خانواده سلطنتی به صورت موروثی، انتخاب نخست‌ وزیر و وزراء و دیگر سران رژیم همگی از معایب اساسی نظام شاهنشاهی بود، در حالی پس از پیروزی انقلاب، همه مسئولان نظام از بالا تا پایین با رأی و نظر مردم انتخاب می ‌شوند.

نظام حکومتی پهلوی منشایی کودتایی، موروثی و غیرمردمی داشت. شاکله ساختار سیاسی رژیم پهلوی نه تنها یک ساختار وابسته به بیگانگان بود، بلکه خصلت استبدادی نیز داشت. استبداد و اختناق در دوران پهلوی فضای بسیار بسته ‌ای ایجاد کرده بود، اما جمهوری اسلامی ایران ساختار بسته استبدادی را شکست و زمینه مساعدی جهت شکل‌ گیری احزاب و جریان ‌های سیاسی، فعالیت مطبوعات آزاد و مستقل و نیز برگزاری انتخابات آزاد فراهم کرد.

در مردم ‌سالاری دینی (که در قالب جمهوری اسلامی متبلور شد) جمهوری شکل و فرم حکومت را تشکیل‌ می ‌دهد، اما محتوای آن اسلامیت و قوانین الهی است. در نظام مردم ‌سالاری دینی نقش و حضور مردم ابعاد و جلوه‌ های گوناگونی دارد که یکی از آنها، مشارکت در روند فعالیت احزاب سیاسی و فعالیت ‌های انتخاباتی است. برخلاف دوران پهلوی که احزاب و جریان ‌های سیاسی حق فعالیت و مشارکت آزادانه در حوزه سیاسی را نداشتند، پس از پیروزی انقلاب اسلامی شاهد رشد و گسترش احزاب و جریان‌های سیاسی هستیم.

همچنین در دوره پهلوی از فعالیت آزاد و مردمی احزاب ممانعت می ‌شد و چند حزب معروف این دوره نیز از دو ویژگی «دولت‌ ساخته» و «شخصیت ‌سالاری» به جای مردم ‌سالاری برخوردار بودند. دو حزب دولتی مطرح در دوره پهلوی دوم، «حزب مردم» به رهبری اسدالله علم، نخست ‌وزیر وقت در سال 1336 و «حزب ایران نوین» به دبیرکلی حسنعلی منصور، نخست ‌وزیر وقت و سپس هویدا در سال 1342 تأسیس شد. در سال 1353 دو حزب دولتی «ایران نوین» و «مردم» توسط شاه منحل و حزب شاه‌ ساخته «رستاخیز» تأسیس و هویدا نخست ‌وزیر وقت ایران به دبیرکلی آن منصوب شد.

اما طبق اصل 26 قانون اساسی جمهوری ایران، آزادی احزاب، انجمن‌ ها و جمعیت‌ های سیاسی، صنفی و مذهبی در جمهوری اسلامی مورد تاکید قرار گرفته است. همچنین از نظر تنوع و نیز میزان مشارکت مردم در انتخابات، شاهد رشد و گسترش آن هستیم و انقلاب اسلامی مشارکت سیاسی مردم در عرصه‌های گوناگون را به عنوان نماد مردم ‌سالاری دینی تعمیق و تعالی بخشید.

انقلاب اسلامی ایران یکی از مهم‌ترین رخدادهای منطقه در ۲۰۰ سال اخیر، گام به دهه پنجم حیات خود گذاشته است. این رویداد مهم در چهل سال گذشته پیوسته همچون خاری در چشم دشمنان و نقطه امید و تکیه گاهی مطمئن برای ملت های تحت ستم بوده است.جای تعجب نیست که چرا دشمنان از دوام و ماندگاری انقلاب و نظام جمهوری اسلامی ناراحت و عصبانی هستند. آنها فقط منافع نامشروع خود در ایران را از دست نداده اند بلکه در مقابل عظمت و بالندگی ملت ایران که در دوران حکومت شاه پنجاه سال ذیل سلطه آمریکا تعریف شده بود، دچار ضعف و انفعال شده اند. ملّت ایران امروز برای کشورها و برای ملّتها الگو شده است تا نشان بدهد که می توان در مقابل ابرقدرت‌ها ایستادگی کرد و از آنها نترسید و در عین‌‌ حال پیش رفت.

حضرت آیت‌ الله خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب در همین خصوص در بیاناتی وابستگی سیاسی را بسیار خطرناک و مایه تو سری‌ خوری ملتها دانستند و با اشاره به قطع کامل وابستگی ایران به آمریکا خاطرنشان کردند: دشمن با رصد تحولات و فعالیتهای جمهوری اسلامی ایران، از تبدیل ایران از «کشوری عقب افتاده و وابسته» به کشوری «اثرگذار، متنفذ و برخوردار از اقتدار روزافزون سیاسی، دفاعی و علمی»، کاملاً عصبانی و به‌شدت نگران است.

رهبر انقلاب، دشمنی رژیم آمریکا با ملت ایران را از همان روزهای اول پیروزی انقلاب یادآور شدند و افزودند: آن روزها نه مسئله انرژی هسته ای مطرح بود و نه موشک و نفوذ منطقه ای، اما آمریکایی ها فهمیده بودند که با پیروزی انقلاب، ایران را به‌عنوان کشوری «زیردست، مطیع و بسیار پرمنفعت» از دست داده اند.

از نگاه بسیاری از تحلیلگران نفوذ اقتدارآمیز ایران در منطقه، موجبات سرخوردگی شدید آمریکایی‌ها را که برای استیلا در منطقه ژئواستراتژیک غرب آسیا میلیارد‌ها دلار خرج کرده‌اند، فراهم آورده است.

نظام جمهوری اسلامی ایران امروز از همه عناصر اقتدار پایدار برخوردار است و بر پایه این اقتدار و با بهره‌گیری از موقعیت ژئوپلتیک و مزیت های اقتصادی توانسته است در ایفای نقش های منطقه ای موفق و سربلند باشد.

جمهوری اسلامی، پیروز چالش 40 ساله آمریکا و ایران

جمهوری اسلامی نقشه های شوم آمریکا را برهم زده است. به عبارتی دیگر آمریکا 40 سال مغلوب جمهوری اسلامی شده است. در چالش 40 ساله آمریکا و ایران حقیقت مهمی وجود دارد که گاهی از دیده ها پنهان می ماند و آن اینکه، طرف پیروز در این چالش، جمهوری اسلامی ایران و طرف مغلوب، آمریکا بوده است.

حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در سخنانی به مناسبت 13 آبان روز ملی مبارزه با استکبار در دیدار هزاران نفر از دانش آموزان درباره دلایل ادامه این خصومت ورزی گفتند: "هدف اصلی آمریکا در 4 دهه اخیر سیطره مجدد بر ایران بود اما باوجود همه تلاش ها و توطئه ها، نتوانسته است به این هدف دست پیدا کند."

حضرت آیت الله خامنه ای تاکید کردند: "امروز تنها کشوری که آمریکا کوچک ترین نقشی در تصمیمات آن ندارد، جمهوری اسلامی ایران است و این، به معنای شکست آمریکا است."

به نظر می‌رسد از ضروریات پرداختن به تبیین و ارزیابی دستاوردهای انقلاب اسلامی، شناخت ماهیت این انقلاب است. این شناخت را از ۲ طریق می‌توان به دست آورد: نخست از خلال گفته‌ها و نوشته‌های رهبری و معمار انقلاب و دیگری مشاهدات میدانی و در خلال شعارها و سوگیری‌های محتوایی مردم در دوران مبارزه علیه رژیم پهلوی.

امام خمینی رضوان‌ الله تعالی‌ علیه در نخستین بند از وصیت‌ نامة خود چنین می‌فرمایند: «ما می‌دانیم که این انقلاب بزرگ که دست جهان‌خواران و ستمگران را از ایران بزرگ کوتاه کرد، با تأییدات غیبی الهی پیروز گردید. اگر نبود دست توانای خداوند امکان نداشت یک جمعیت ۳۶ میلیونی با آن تبلیغات ضداسلامی و ضدروحانی خصوص در این صد سال اخیر و با آن تفرقه افکنی‌های بی‌حساب قلمداران و زبان مُزدان در مطبوعات و سخنرانی‌ها و مجالس و محافل ضد‌اسلامی و ضد‌ملی به صورت ملیت، و آن‌ همه شعرها و بذله گویی‌ها، و آن‌همه مراکز عیاشی و فحشا و قمار و مسکرات و مواد مخدره که همه و همه برای کشیدن نسل جوان فعال که باید در راه پیشرفت و تعالی و ترقی میهن عزیز خود فعالیت نمایند، به فساد و بی‌تفاوتی در پیشامدهای خائنانه، که به دست شاه فاسد و پدر بی‌ فرهنگش و دولت‌ها و مجالس فرمایشی که از طرف سفارت‌ خانه‌ های قدرتمندان بر ملت تحمیل می‌شد، و از همه بدتر وضع دانشگاه‌ها و دبیرستان‌ها و مراکز آموزشی که مقدرات کشور به دست آنان سپرده می‌شد، با به کار گرفتن معلمان و استادان غرب‌زده یا شرق‌ زده صد‌ درصد مخالف اسلام و فرهنگ اسلامی بلکه ملی صحیح، با نام «ملیت» و «ملی‌گرایی»، گرچه در بین آنان مردانی متعهد و دلسوز بودند، لکن با اقلیت فاحش آنان و در تنگنا قرار دادنشان کار مثبتی نمی‌توانستند انجام دهند و با این‌همه و ده‌ها مسائل دیگر، از آن جمله به انزوا و عزلت کشیدن روحانیان و با قدرت تبلیغاتْ به انحراف فکری کشیدن بسیاری از آنان، ممکن نبود این ملت با این وضعیت یک‌پارچه قیام کنند و در سرتاسر کشور با ایدة واحد و فریاد «الله اکبر» و فداکاری‌های حیرت‌آور و معجزه‌آسا تمام قدرت‌های داخل و خارج را کنار زده و خود مقدرات کشور را به دست گیرد. بنابراین شک نباید کرد که انقلاب اسلامی ایران از همهٔ انقلاب‌ها جدا است: هم در پیدایش و هم در کیفیت مبارزه و هم در انگیزه انقلاب و قیام. و تردید نیست که این یک تحفه الهی و هدیه غیبی بوده که از جانب خداوند منان بر این ملت مظلوم غارتزده عنایت شده است».

این تحفة الهی حاصل مجاهدت مردان و زنانی از این ملت بود که با نام خدا و اعتماد به وعدة او که: «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنوا إِن تَنصُرُوا اللَّهَ یَنصُركُم وَیُثَبِّت أَقدامَكُم » (محمد7) و به تبعیت از دعوت امام خمینی رضوان‌الله تعالی علیه به‌ پا خاستند و توانستند با اتکال به خداوند تبارک و تعالی رژیمی را که شرق و غرب عالم از او حمایت می‌کردند، از پا درآورند.

انگیزه‌های ایمانی مردم در این انقلاب را نیز می‌توان در تبعیت از رهبری مرجع دینی‌شان و همچنین شعارهای انقلاب که همه برگرفته از آموزه‌ های مکتب عاشورا بود جست‌ و جو کرد. به نمون‌هایی از شعارهای مردم در راهپیمایی‌ های دوران مبارزه توجه نمایید:

بررسی ها نشان می دهد رژیم پهلوی در دهه ۴۰ شمسی (دهه ۶۰ میلادی ) با استراتژی نادرست خود که تحت عنوان اصلاحات ارضی از آن یاد ‌می شد، باعث بیمار شدن اقتصاد ایران شده بودکه نشانه‌های این بیماری را در عرصه‌های مختلف اقتصاد می توانستیم به وضوح ‌مشاهده کنیم. رژیم شاه در برنامه های عمرانی خود بر صنایع وابسته به ویژه صنایع مربوط به کالاهای مصرفی اتکا داشت که نتیجه آن عدم توازن بین بخش کشاورزی و بخش های دیگر اقتصادی شد؛ به گونه ای که در بخش کشاورزی، تولید محصولات کشاورزی از ۲۹ر۱ درصد تولید ناخالص ملی در سال ۱۳۳۹ به ۰۹ر۱ درصد در سال ۱۳۵۶ یک سال قبل از فروپاشی حکومت پهلوی تنزل یافت. رفته رفته با اجرای استراتژی های نادرست رژیم پهلوی، بخش کشاورزی فراموش شد و بیشترین سرمایه گذاری و امکانات کشور در بخش صنعت و صنایع متکی به واردات صورت گرفت که همین امر باعث فاصله گرفتن امکانات شهری و روستایی بود که پیامد آن مهاجرت روز افزون روستائیان به شهرها شد.

 برخی دستاوردهای انقلاب اسلامی در حوزه کشاورزی عبارتند از ؛

• امروزه بالغ بر ۹۰ درصد از نیاز کشور به محصولات کشاورزی و استراتژیک نظیر گندم، برنج و جو، در داخل تامین می شود و در مرز خودکفایی قرار داریم.

• در زمینه گندم با سرمایه گذاری های مناسب انجام شده، میزان تولید آن نسبت به قبل از انقلاب اسلامی ۵ برابر شده است.

• تولید برنج دومین محصول استراتژیک و پرمصرف کشور (پس از گندم ) رشدی بالغ بر ۶۰تا ۷۰ درصد نسبت به قبل از انقلاب اسلامی داشته است که تا حد بسیار قابل توجهی از واردات آن کاسته شده است.

• در طول سال های پس از انقلاب با وجود دو برابر شدن جمعیت ایران و افزایش مصرف سرانه، با خودکفایی کشور در بخش دام و تأمین مواد غذایی واردات اقلامی نظیر گوشت قرمز، مرغ و تخم مرغ و شیر هم تقریبا قطع شده است.

• در حال حاضر مرکبات، انار، کیوی، انبه، خرمالو، محصولاتی همانند پسته، زعفران، کشمش و میوه هایی همچون هلو، شلیل، زردآلو و سیب و انواع سبزیجات از ایران به کشورهای مختلف صادر می شود.

• ایران نخستین تولیدکننده محصولاتی نظیر پسته، زعفران و انار در جهان است .

• در زمینه جنگل و مرتع، سطح جنگل کاری و احیای جنگلها نسبت به قبل از انقلاب اسلامی ۲ برابر شده است.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی گسترش روزافزون تحریم ­های مختلف از سوی دشمنان انقلاب اسلامی؛ متخصصان دلسوز و جوان این کشور را واداشت تا کمر همت در بی نیازی کشور از قدرت­ های جهانی ببندند و در این راه دستاوردهای گوناگونی را در حوزه ­های مختلف از جمله صنعت دفاعی و نظامی کشور رقم بزنند. پیشرفت ایران در زمینه ساخت و تولید انواع سلاح­ها و تجهیزات نظامی بقدری شگفت انگیز بوده که موسسه " گلوبال فایرپاور " در آماری که اخیرا منتشر کرد؛ اعلام کرده که ارتش ایران در رتبه 23 جهان قرار گرفته است و این در حالی می‌باشد که این آمار پیشرفت ایران را در زمینه نظامی ثابت می‌کند. نمونه های زیر تنها بخشی کوچک از پیشرفت های خیره کننده ایران در صنعت نظامی و دفاعی کشور پس از انقلاب اسلامی است و این پیشرفت ها در حالی  بدست آمده که تا پیش از انقلاب اسلامی نیروهای مسلح ایران در بعد تجهیزات و آموزش کاملا وابسته به غرب بودند.

• ساخت انواع سلاح ها و تجهیزات نظامی از جمله: ساخت انواع هواپیما و جت های جنگنده مافوق صوت رادارگریز (مانند؛ صاعقه و آذرخش)، آموزشی (مانند؛ پرستو، درنا، سیمرغ، شفق، تندر)

• خودکفایی در تولید و ساخت انواع هواپیماهای بدون سرنشین مدرن

• ساخت انواع بالگرد(مانند، بالگردهای شاهد، شباویز ۲۰۷۵ و۲۰۶۱ و بالگرد ضد تانک ۲۰۹۱) و تعمیر انواع هواپیما و بالگرد با کسب رتبه پنجم جهانی بخشی از دستاوردهای صنعت هوایی است.

• پیشرفت ایران در زمینه ساخت و تولید انواع موشکهای بالستیک، دور برد زمین به زمین، زمین به هوا و انواع موشک های دریایی (مانند: موشک ماهواره بر سفیر، شهاب، سجیل، موشک کروز) بقدری شگفت انگیز بوده، ایران را در ردیف معدود کشورهای دارنده تکنولوژی ساخت موشک های فوق دقیق سطح به سطح قرار داده است.

• موج جمعیتی ایجاد شده در دهه 60 در حال حاضر تبدیل به نیروی انسانی جوان و تحصیل کرده آماده ورود به بازار کار گردیده است. افزایش جمعیت جوان تحصیل کرده و آماده ورود به بازار کار، فرصت منحصر به فردی را در اختیار اقتصاد ایران برای جهش قرار داده است که در صورت بهره‌برداری از این پتانسیل درونی منحصر به فرد ، اقتصاد ایران می‌تواند در جایگاه شایسته خود در اقتصاد جهانی قرار گرفته و نه تنها اقتصاد ایران را با تحرک و جهش اساسی مواجه نماید بلکه عامل تأثیرگذار و پیشرفت برای کشورهای حوزه چشم‌انداز (آسیای جنوب و غربی) شده و با همکاری سایر کشورهای منطقه، قطب رشد و شکوفایی اقتصاد کشورهای منطقه گردد. همانطور که نظام ج.ا.ا در حال حاضر با اقتدار بالا عامل ثبات و امنیت در منطقه به شمار می‌آید،‌ این ظرفیت بالا در اقتصاد ایران وجود دارد که تبدیل به قطب رشد و توسعه کشورهای منطقه نیز گردد. بنابر این یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های اصلی نظام ج.ا .ا در دهه دوم چشم‌انداز باید فعال نمودن این پتانسیل‌ها و توانمندسازی‌ آنها باشد.

• بدون شک با ساختارهای کنونی و تداوم رویه‌های گذشته در مدیریت اقتصاد ملی (دولتی و نفتی)، امکان بهره‌بردای از این استعداد‌های انسانی در کنار پتانسیل‌های سرزمینی و طبیعی وجود نخواهد داشت و باید این ساختار‌ها و رویه‌ها به طور اساسی تغییر یافته و همگی آنها در جهت فعال نمودن این ظرفیت‌ها باشد.

• صاحبان اصلی این ثروت‌ها و پتانسیل ها مردم بوده و این مردم هستند که توانایی شکوفاسازی این استعداد‌های سرشار بهره برداری نشده در ایران را دارند. و ارکان حاکمیت باید زمینه‌های فعال سازی این استعدادها را تسهیل نمایند و نقش تنظیم‌گری (نه مداخله کننده) و هدایت‌گری خود را به خوبی ایفا نمایند. تأکید فراوان بر اجرایی شدن سیاست‌ةای کلی اصل 44 و اقتصاد مقاومتی، ‌توانمندی سازی مردم، مشارکت آحاد، جامعه، ایجاد صندوق توسعه ملی در اقتصاد با چنین رویکرد می‌باشد. اگر طی 4 دهه گذشته به اتکای مردم پیشرفت‌ها و دستاوردهای اساسی و بزرگ ایجاد شده است (انقلاب، جنگ، هسته‌ای، مقابله با تحریم و ...) باید با بسیج مردم در اقتصاد و نقش‌دهی به آنها در حوزه اقتصاد نیز تحول اساسی ایجاد گردد. اصلاح ساختارهای اقتصادی باید در راستای فراهم نمودن شرایط فعالیت‌ همه مردم در حوزه اقتصاد و توانمند سازی آنها باشد.

بسترسازی و سرمایه‌گذاری‌های عظیم که در حوزه‌های مختلف طی نزدیک 4 دهه گذشته صورت پذیرفته از جمله:

ـ زیرساخت‌های اقتصادی در حوزه‌هایی چون تأمین انرژی، ‌حمل و نقل، ارتباطات، بهداشت و درمان، آموزش.

ـ باز شدن پنجره جمعیتی (بیش از 55درصد از جمعیت کشور در سن فعالیت 15 تا 65 سال قرار دارند)

ـ  تربیت نیروی انسانی متخصص کارآمد، متعهد و عمدتاً جوان و دارای عزم پیشرفت

ـ  شکل‌گیری مراکز آموزش عالی، تحقیقاتی، پارک‌های علم و فناوری، شرکت‌های دانش بنیان

ـ تجربیات موفق در حوزه‌های مختلف علمی و فناوری چون هسته‌ای، نانو، بیوتکنولوژی، موشکی، ‌سلول‌های بنیادین، ‌هوافضا، داروهای نوترکیب و پزشکی که ثابت نمود درصورت اتکا به ظرفیت‌های داخلی و مدیریت مناسب آنها، دسترسی به قله‌های علم و فناوری امکان پذیر است.

ـ حضور مقتدرانه ج.ا.ا در منطقه و تبدیل ایران به قطب تأمین ثبات و امنیت در منطقه

ـ ثبات و امنیت داخلی و خارجی قابل تحسین در منطقه و جهان

در کنار برخورداری از ذخایر غنی نفت، گاز، معدنی، منابع طبیعی و موقعیت جغرافیایی، همگی گویای آن است که ظرفیت بالقوه جهش در حوزه اقتصاد و رسیدن به جایگاه اولی در منطقه جنوب غرب آسیا با شکوفاسازی این استعداد‌ها و بکارگیری مطلوب ظرفیت‌های مادی و معنوی وجود دارد.

در مقطع کنونی سرمایه انسانی موجود در ایران، فرصت بی‌نظیری در اختیار کشور قرار داده تا بتواند به اتکای این سرمایه پتانسیل‌های بالقوه سرزمینی و معدنی اقتصاد ایران را شکوفا نموده  و تحول تاریخی در اقتصاد کشور ایجاد نماید.

اگر چه ایران به لحاظ تولید ناخالص داخلی (پتانسیل‌های تحقق یافته ) در رتبه 18 قرار دارد ولی بر اساس پتانسیل‌های بالقوه سرزمینی ( وسعت سرزمین، دسترسی به آب‌های آزاد بین‌المللی، تعداد همسایگان، بازار منطقه‌، کریدورهای حمل و نقل و ....) و نیروی انسانی (تعداد جمعیت در سن کار و میران تحصیلات)، ایران می‌تواند در رتبه 12 در جهان قرار گیرد و جزو اقتصادهای پیشرو در جهان به شمار آید. همچنین ایران به لحاظ پتانسیل‌های انسانی و سرزمینی استفاده نشده در رتبه اول در سطح جهان است. به تعبیری دیگر ایران مخزنی از استعداد‌های انسانی و سرزمینی بهره‌برداری نشده می‌باشد.

• 24 برابر شدن تعداد دانشجویان، افزایش تعداد دانشجویان از 176هزار نفر در سال 1357 به 3/ 4 میلیون در سال تحصیلی 1395

• 13 برابر شدن تعداد دانشجویان به ازای هر 100هزار نفر، از 248نفر به 5486 نفر افزایش یافته
 

• 5 /16برابر شدن سهم ایران از تولید مقالات ISI؛ سهم ایران از تولید مقالات خارجی ISI؛ از 1/ 0درصد ( 669 مقاله) در سال 1357 به 65 / 1درصد (23هزار مقاله) در سال1394

• ساخت هواپیما و بالگرد سبک و نیمه سنگین(شخصی و عمومی)

• پرتاب ماهواره، ساخت کشتی و تولید انواع قایق که برای اولین بار در تاریخ کشور رخ داده است.

 ـ بر اساس گزارش سایماگو طی سال‌های 1996 تا 2015:

• رتبه جهانی تولید علم ایران طی سالهای 1996 تا 2015 از 53 ام به 16 ام در جهان ارتقاء یافته است. رتبه جهانی تولید علم ایران در رشته انرژی اتمی از 83 به 11 ام ارتقاء یافته است.( افزایش تعداد مقالات از 1 به 418)

• رتبه جهانی تولید علم ایران در رشته نانو و نانو تکنولوژی از 57 ام جهان به 16ام ارتقاء یافته است. ( افزایش تعداد مقالات از 1 به 687)

• رتبه جهانی تولید علم ایران در رشته بیوتکنولوژی از 56 به 14 ام جهان ارتقاء یافته است.(افزایش تعداد مقالات از 11 به 618)

• رتبه جهانی تولید علم ایران در رشته مهندسی هواوفضا از 43 به 11 ام جهان ارتقاء یافته است.( افزایش تعداد مقالات از 4 به 341)

• رتبه جهانی تولید علم ایران در رشته پزشکی از 54 به 19 ام جهان ارتقاء یافته است.( افزایش تعداد مقالات از 64 به 3هزار)

• رتبه جهانی تولید علم ایران در رشته شیمی از 48 به 11 ام جهان ارتقاء یافته است.( افزایش تعداد مقالات از 79 به 3هزار)

تولید پنج فراورده اصلی پالایشگاه ها 4/ 2 برابر شد
پس از انقلاب تا پایان سال ۱۳۸۸ تولیدات پنج فراورده اصلی پالایشی، نسبت به قبل از انقلاب با رشدی بالغ بر 5/ 135 درصدی حدود 4/ 2برابر شده است. در این مدت مجموع تولید پنج فراورده اصلی (گاز مایع، بنزین، نفت سفید، نفت گاز و نفت کوره) از 74/ 99میلیون لیتر در روز به بیش از ۲۳۵.۷۳ میلیون لیتر در روز افزایش یافته است.

افزایش ذخایر هیدرو کربوری مایع و گاز طبیعی
ذخایر هیدروکربوری مایع تا قبل از انقلاب 94/ 145میلیارد بشکه بوده که بعد از انقلاب و تا سال 1390 به 8 / 154 میلیارد بشکه رسیده و  ذخایر قابل استحصال گاز طبیعی از 75 / 12 تریلیون متر مکعب در ابتدای سال ۵۷ ، به بیش از ۳۳ تریلیون متر مکعب در سال ۱۳۹۰ رسیده که نشان‌دهنده برداشت صیانتی از میادین نفتی و سرمایه گذاری های جدید است. طی سه  دهه اخیر 4 / 36میلیارد بشکه نفت خام و ۲۱۹۴ میلیارد مترمکعب گاز طبیعی استخراج شده است.

افزایش در تولید و فروش نفت، گاز، مایعات و میعانات گازی، تزریق گاز و حفاری
متوسط تولید گاز غنی از ۱۱۰ میلیارد متر مکعب به 9 / 551 میلیارد متر مکعب، میزان تولید مایعات و میعانات گازی و نفتی که از 3/ 31 هزار بشکه در روز به 2 / 448 هزار بشکه در روز، تزریق گاز به میادین نفتی که از 7 / 2میلیون متر مکعب در روز به 7 / 77 میلیون متر مکعب و عملکرد حفاری از متوسط ۱۱۷ هزار متر در سال قبل از انقلاب به 6 / 491 هزار متر تا سال 1390 رسیده است.

افزایش 3 برابری تولید بنزین
تولید بنزین پالایشگاهی پس از انقلاب و تا پایان سال ۱۳۸۸ نسبت به قبل از انقلاب  تا ۱۳۵۷ با رشدی بالغ بر 2 / 199 درصد تقریبا ۳ برابر شده و از 43/ 14 میلیون لیتر در روز به 18/ 43 میلیون لیتر در روز افزایش یافته است. البته ناگفته نماند که پس از سال ۱۳۸۸ و با توجه به طرح تحول اقتصادی و همچنین سرمایه گذاری های جدید در واحدهای پالایشگاهی کشور، آمارهای تولید مربوط به بنزین و چهار فراورده اصلی دیگر به طور چشمگیری افزایش یافته  است .  

افزایش تولید گاز مایع
تولید گاز مایع پس از انقلاب و تا پایان سال ۱۳۸۸، نسبت به قبل از انقلاب  با رشدی بالغ بر ۱۴۳ درصد تقریبا 4 / 2 برابر شده و از  44 / 3 میلیون لیتر در روز به 36 / 8 میلیون لیتر در روز افزایش یافته است.